Het Servische gedeelte van Kosovo

De derde en laatste week is alweer ingegaan en ik moet zeggen dat de tijd echt voorbij vliegt. Het zijn tot nu toe erg fantastische weken geweest waarin ik behalve veel gelachen en uitgegaan ben, ook heel veel interessante plekken heb gezien en verschillende gesprekken heb gehad. Heel prettig is ook dat ik de waarde van antropologie meer en meer in zie, wat best handig is nu ik net afgestudeerd ben. Men noemt het hier meestal een politiek conflict, maar de (weinig bestudeerde) culturele aspecten moeten zeker niet onderschat worden.

Vandaag zijn we met een klein groepje Servische en internationale studenten naar Servische enclaves geweest en onder andere naar een van de belangrijkste orthodoxe klooster van Servie. Na de inval van de NAVO in Servie in 1999 is de internationale gemeenschap verantwoordelijk voor de veiligheid van de inwoners van Kosovo. Voor 90% bestaat deze uit Kosovaarse Albanesen en voor de rest uit voornamelijk Kosovaarse Serven. Na de oorlog (die het leven heeft gekost aan ongeveer 22000 Kosovaarse Albanesen) is er een soort revange-move ontstaan en zijn heel veel Kosovaarse Serven opgejaagd en verdreven. De helft van hun kerken en monumenten zijn vernield. Momenteel wonen veel Kosvaarse Serven in enclaves die bewaakt worden door de UNMIK. Het bewaakte klooster waar we vandaag waren wordt door de Serven beschouwd als een van hun belangrijkste culturele erfgoeden en ook genoemd als een van de redenen waarom ze niet willen dat Kosovo onafhankelijk wordt. Want wat gaat er dan gebeuren met alle Kosovaarse Serven?

In de vredesvoorstellen moet Kosovo een multiculturele samenleving worden waar de 2 etnische groepen gelukkig naast elkaar kunnen leven. En op het eerste gezicht reageren beide partijen ook zodanig dat dat een heel redelijk en realistische oplossing lijkt. Maar na een beetje doorvragen krijg je toch vaak hele andere dingen te horen, wat ik in mijn eerdere verhaaltje ook al aangaf. De wil is er bij de meeste denk ik ook wel, want de Kosovaarse Albanesen willen allemaal onafhankelijkheid, maar makkelijk zal het niet zijn. Want hoe kunnen mensen weer met elkaar leven nadat ze elkaar van het leven beroofd hebben?

Toen ik vandaag in de bus zat probeerde ik me voor te stellen hoe het geweest moet zijn in 1999. De meeste families zijn gevlucht naar andere landen. Menig student kent Nederlands, Duits, Frans omdat hij of zij tijdens de oorlog in West Europa asiel heeft aangevraagd. Ook gingen velen naar Macedonie of Albanie. Maar ik probeerde me ook voor te stellen hoe het een paar jaar later (en misschien nog wel steeds) voor de Kosovaarse Serven moet zijn geweest. Die hebben ook moeten vluchten, maar dan of naar bewaakte enclaves of naar Servie. Onvoorstelbaar ellendig lijkt me zo. Ik zat toen rustig op het HHC, me te verheugen op het weekend. Helemaal bij het zien van de afgeschoten en verlaten huizen besefte ik me wel weer dat een vredige jeugd, helaas, absoluut geen vanzelfsprekendheid is...

Morgen gaat de laatste school week in en zal ik vast nog genoeg mee maken om een verhaaltje te kunnen doen. Ik hoop dat alles goed met jullie gaat!

Hele dikke kus

Syl